Organizacja

Historia powstania Prowincji Gdańskiej

Wniosek o utworzenie polskiej Prowincji pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego, a dokładniej o podział istniejącej już w Polsce Prowincji pw. Matki Bożej Niepokalanej na dwie mniejsze prowincje, został złożony podczas obrad tzw. Kapituły Prowincjalnej Prowincji Matki Bożej Niepokalanej, które odbywały się w okresie od 8 do 17 sierpnia 1983 r. w Łodzi Łagiewnikach. Obradujący bracia zdecydowali wówczas, że sprawa utworzenia nowej prowincji zostanie rozpatrzona na najbliższej kapitule nadzwyczajnej, która zgodnie z obowiązującym prawodawstwem miała się odbyć 2 lata później. Tak się też stało.

Oczekiwane obrady Kapituły Nadzwyczajnej Prowincji Matki Bożej Niepokalanej zostały przeprowadzone w dniach od 26 września do 1 października 1985 r.  w Niepokalanowie. W sprawie utworzenia nowej prowincji podjęto wówczas 3 następujące uchwały:

1. Kapituła Prowincjalna Nadzwyczajna Prowincji Matki Bożej Niepokalanej Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Polsce podejmuje uchwałę o utworzeniu z części swoich klasztorów nowej Prowincji tegoż Zakonu pod wezwaniem Św. Maksymiliana Marii Kolbego z zachowaniem wszystkich przepisów prawnych.
2. Po przeprowadzeniu dyskusji nad granicami nowej Prowincji Kapituła Prowincjalna opowiada się za takim rozgraniczeniem, w którym Prowincja Św. Maksymiliana będzie obejmować tereny archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej oraz diecezji szczecińsko-kamieńskiej, koszalińsko-kołobrzeskiej, chełmińskiej, gdańskiej i warmińskiej z klasztorami w Gnieźnie, Poznaniu, Kołobrzegu, Koszalinie, Darłowie, Darłówku, Lęborku, Gdyni, Gdańsku, Elblągu i Kwidzynie, a Prowincja Matki Bożej Niepokalanej pozostałe tereny i pozostałe klasztory. Sprawę klasztorów zagranicznych odkłada się do późniejszej decyzji.
3. Podział personalny:
   1. Podział przygotowuje i przeprowadza Prowincjał ze swoją Radą.
   2. Bracia, którzy złożyli profesję uroczystą w 1966 r.  i następnych oraz śluby proste, a także nowicjusze, mają przynależność do Prowincji według miejsca urodzenia; urodzeni poza terenem obecnej Prowincji Matki Bożej Niepokalanej mają prawo opcji.
   3. Ci, którzy złożyli śluby uroczyste do 1965 r.  włącznie, mają prawo wyboru Prowincji; za nich też po śmierci przepisane modlitwy będą odprawiane w obydwu Prowincjach.

Podczas obrad postanowiono również, że pierwsza Kapituła Zwyczajna Prowincji pw. Św. Maksymiliana będzie kapitułą delegatów z wyborem Prowincjała w głosowaniu powszechnym przez obecność. Termin kapituły ustalono na październik 1986 r.

Uchwały podjęte podczas Kapituły Prowincjalnej Nadzwyczajnej zostały następnie przekazane do rozpatrzenia Kapitule Generalnej, której to – zgodnie z obowiązującą procedurą prawną – przysługuje ostateczne zdanie ws. powoływania nowych jurysdykcji zakonnych. Decyzja zapadła 26 lutego 1986 r., kiedy to Nadzwyczajna Kapituła Generalna ostatecznie zatwierdziła powstanie Prowincji pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Polsce. Powołanie Prowincji do istnienia dokonał się mocą Dekretu wydanego 19 marca 1986 r. przez ówczesnego Ministra Generalnego Zakonu o. Lanfranco Serrini (zob. poniżej treść dokumentu w j. łacińskim).

Fr. Lanfrancus Maria Serrini

Minister Generalis Fratrum Minorum Conventualium

post Seraphicum Patriarcham CXVI

 

Cunctis in Domino Fratribus Provinciae B.M.V. Immaculatae in Polonia, salutem et seraphicam benedictionem!

Cum officium mihi incumbat promovendi omni possibili modo bonum et incrementum et prosperitatem totius Ordinis nostri S.P.N. Francisci Conventualium atque singularum Ordinis Provinciarum, tenore praesentium et auctoritate qua fungor, declaro Provinciam B.M.V. Immaculatae in Polonia existentem, decisione Capituli Generalis Extraordinarii, die 26 februarii a. 1986 sumpta, in duas provincias divisam esse atque novam erectam sub titulo S. Maximiliani Mariae Kolbe. Omnibus enim mature perpensis, studio a commissione capitulari Provinciae praemisso atque consideratis decisionibus maioritate qualificata sumptis in Capitulo Extraordinario Provinciae diebus 26 septembris et sequentibus a. 1985 in conventu v. d. ,,Niepokalanów” celebrato, visum est mihi meoque Definitorio rem pertractandam esse, ad normam Constitutionum n. 28, § 1, in supradicto Capitulo Generali, quod voto affirmativo fere unanimi divisionem Provinciae decrevit. Et quidem ita:

                  ut abhinc praefata Provincia B.M.V. Immaculatae complectatur omnes O. N. domos religiosas iam canonice erectas in dioecesibus Lodzensi, Lublinensi, Plocensi, Sandomiriensi-Radomensi, Varsaviensi, et Vratislaviensi exstantes;

atque ut nova Provincia, sub titulo S. Maximiliani Mariae Kolbe instituta, complectatur omnes O. N. domos re1igiosas iam canonice erectas, quae in dioecesibus Culmensi, Gedanensi, Gnesnensi, Coslinensi-Colubregano, Posnaniensi, et Varmiensi inveniuntur.

Decisiones quoad Custodias Provinciales, missiones, atque domos religiosas in exteris nationibus in Capitulo Provinciali proxime celebrando·sumendae erunt.

Item mando ac praecipio, atque mandatum et praeceptum esse volo, ut relate ad affiliationem ad praedictas Provincias Fratrum actu existentium, ad seminaria et bona provinciarum serventur quae a supradicto Capitulo Provinciae Extraordinario definita fuerunt. Quoad vero modum vitam Provinciae S. Maximiliani Mariae Kolbe inchoandi iter pariter sequatur a Capitulo Generali Extraordinario decretum, uti ex adnexo documento constat.

                  In quorum fidem, etc.

Datum Romae ad Ss XII Apostolos die 19 martii, in Festo S. Joseph, Sponsi B.M.V. atque Ordinis Tutelaris, anno Domini 1986

 

                                                                                                                                              Fr. Lanfrancus M. Serrini                                                                                                                                               Minister Generalis OFMConv.

 

Fr. Christophorus M. Zambelli
Secretariuis Generalis OFMConv.

Zgodnie z listą sporządzoną według zasad podziału personalnego przyjętych podczas Kapituły z 1985 r., w chwili powstania do Prowincji Św. Maksymiliana M. Kolbego miało należeć 156 zakonników (103 profesów solemnych) w tym: 82 kapłanów, 13 braci profesów solemnych, 8 kleryków profesów solemnych, 26 kleryków profesów symplicznych, 8 braci profesów symplicznych oraz 19 nowicjuszy.

Na Kapitule Prowincjalnej Zwyczajnej Prowincji Matki Bożej Niepokalanej z czerwca 1986 r. rozpatrzono ostatnią nierozstrzygniętą kwestię związaną z podziałem prowincji, a mianowicie przynależność kustodii i domów zagranicznych. Postanowiono wówczas, że Kustodia Św. Maksymiliana w Brazylii i klasztor w Santa Severa (Włochy) będzie należeć do Prowincji Matki Bożej Niepokalanej, zaś Kustodia Św. Maksymiliana w Kanadzie, Misja w Kenii oraz klasztor w Duisburgu (w Niemczech) do Prowincji pw. Św. Maksymiliana.

Pierwsza Kapituła Prowincjalna Zwyczajna nowoutworzonej Prowincji pw. św. Maksymiliana M. Kolbego w Polsce odbyła się w dniach od 6 do 9 października 1986 r. w klasztorze pw. św. Antoniego Padewskiego w Gdyni. Obradom przewodniczył ówczesny Wikariusz Generalny Zakonu, o. Błażej Kruszyłowicz, a delegatami na kapitułę zostali wybrani: o. Efrem Mikołajczuk, o. Anzelm Grabowski, o. Leon Rawalski, o. Hubert Lipiński, o. Leonard Szymanik, o. Stefan Malandy, o. Bolesław Mika, o. Tarzycjusz Rusiński, o. Janusz Wejman, o. Stefan Morawski, o. Piotr Mielczarek, o. Lucjan Ubysz, o. Tadeusz Dzwonkowski, o. Albin Sobczyński, o. Klaudiusz Dębski, o. Piotr Anzulewicz, o. Jacek Korsak, o. Rajmund Marszałkowski oraz o. Iwo Zieliński.

Zgodnie z postanowieniem Kapituły Prowincjalnej z 1985 r. głównym punktem Kapituły był wybór Prowincjała. Nastąpił on 7 października, kiedy to po uroczystej Eucharystii bracia uprawnieni do głosowania zdecydowali się powierzyć ten urząd o. Leonowi Hubertowi Rawalskiemu. Tego samego dnia wybrani zostali pierwsi asystenci prowincjalni: o. Hubert Lipiński (Wikariusz Prowincji), o. Witold Gral (Sekretarz Prowincji), o. Anzelm Grabowski (Poborca i Ekonom Prowincji), o. Manswet Wardyn, o. Lucjan Ubysz, o. Janusz Jędryszek.

Misja

Prowincja Gdańska, jako jedna z jurysdykcji Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych, realizuje w lokalnym zakresie ogólną misję Zakonu, która w obecnym prawodawstwie jest określona jako szczególny udział w powierzonej Kościołowi przez Chrystusa misji głoszenia światu dobrej nowiny i przyczyniania się do szerzenia się Królestwa Bożego na ziemi.

Ta ogólnie określona misja w praktyce jest obecnie realizowana w Zakonie na 5 sposobów:

1. poprzez dawanie świadectwa poprzez samo życie konsekrowane, które, pod działaniem Ducha Świętego, staje się dla świata znakiem Królestwa Bożego;
2. poprzez pracę duszpasterską, która jest realizowana w trzech podstawowych wymiarach: 1) jako missio ad gentes, a więc ewangelizacja narodów i grup społecznych jeszcze niewierzących w Chrystusa; 2) jako posługa duszpasterska wspólnotom chrześcijańskim, które posiadają odpowiednie i trwałe struktury kościelne; 3) w formie tzw. nowej ewangelizacji, prowadzonej w Kościołach, gdzie całe grupy ochrzczonych utraciły żywy sens wiary;
3. poprzez pracę umysłową (obejmującą zarówno osobiste studium jak i szczegółowe badania prowadzone w ośrodkach naukowych) oraz działalność artystyczną,
4. poprzez działalność charytatywną i społeczną,
5. poprzez pracę fizyczną.

W Prowincji Gdańskiej misja Zakonu realizowana jest głównie w ramach:

1. działalności misyjnej poza granicami Polski,
2. duszpasterskiej posługi w parafiach,
3. działalności charytatywnej, realizowanej przez fundację «Tworzyć Miłością»,
4. działalności społecznej, obejmującej m.in. polsko-niemieckie spotkania młodzieży,
5. oraz działalności naukowej.  

4 lutego 2021 r. Prowincja Gdańska założyła spółkę Franciszkańskie Centrum «Nasze Dobro» Spółka z o.o., której  celem jest prowadzenie działalności gospodarczej, stanowiącej wsparcie dla realizacji zadań statutowych i charyzmatu Zakonu.

Adres spółki
Franciszkańskie Centrum «Nasze Dobro» Spółka z o.o.
ul. Świętej Trójcy 4
80-822 Gdańsk

Dane Spółki
KRS 0000889109
NIP 5833423299
REGON 388406773

Struktura

Prowincja Gdańska należy do tzw. Federacji Europy Środkowej i Wschodniej Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (FEMO), będącej jedną z 7 federacji, czyli zespołów jurysdykcji, Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych. Prowincji Gdańskiej jest z kolei podporządkowanych 6 mniejszych jurysdykcji zagranicznych: 5 delegatur: w Kanadzie i USA, w Ekwadorze, w Niemczech, na Węgrzech i na Litwie oraz misja w Szwecji (zob. schemat poniżej).

 

W zależności z Prowincją Gdańską pozostaje ponadto Prowincja Kenijska, która powstała poprzez rozwój misji założonej przez Prowincję Gdańską, a obecnie utrzymuje z nią współpracę ekonomiczno-personalną.